8 واقعیت از وحشت قبر را در سنگ هرات بخوانید. شب اول قبر شبی است که فرد از دنیا رفته را دفن میکنند و همه ما دیر یا زود با آن مواجه می‌شویم. اما با وحشت این شب چه باید کرد؟ چگونه می‌توان ترس و وحشت آن را برای فرد آرمیده برطرف کرد؟ با وجود مجهولیاتی که درین باره وجود دارد، داشتن اطلاعات درست و بیشتر درباره این شب باعث در امان ماندن از فشار قبر، عذاب و تنگی قبر و.. می‌شود.
1. وحشت ورود به قبر
طبق آموزه‌های دینی و روایات، از زمان احتضار و لحظات آغازین مرگ، انسان نتیجه و پیامد اعمال خود را مشاهده میکند و از آنها خشنود و یا در عذاب است. در ساعات و روزهای اول مرگ، روح در عین این که در برزخ است، خود را در کنار بدن مادی و به نوعی متحد و متعلق با آن می‌یابد. بر اساس اُنس زیادی که در دنیا به بدن مادی داشته، توجه و ارتباط بیشتری با این بدن دارد و با حمل و حرکت و غسل دادن بدن، مثل این که با آن و به دنبال آن می‌باشد و با دفن بدن مادی، روح خود را در قبر می‌بیند.
به محض ورود میت به قبر، شب اول قبر او آغاز می‌شود و سخت‌ترین شبی است که میت تجربه میکند و گریزی از آن نیست. حالات شخص فوت شده در قبر به شدت متأثر از اعمال و باورهای او و مقدار علاقه و وابستگی او به دنیای مادی است.
حکمای مسلمان با استناد به روایتی از امام صادق(ع) مراد از قبر و همه حوادث مربوط به آن را عالم برزخ می‌دانند. مطابق این دیدگاه، ورود به قبر و شب اول قبر همان لحظات آغازین مرگ است و ارتباطی به دفن بدن ندارد.
2. در لحظات دفن میت، برای دفن شتاب نکنید
8 واقعیت از وحشت قبر را در سنگ هرات بخوانید:
همه شما رفتن به قبرستان و دفن یکی از اطرافیان خود را از نزدیک تجربه کرده‌اید. در آن شرایط اطرافیان با عجله و شتاب به دنبال کفن و دفن میت هستند و توجه چندانی به شرایط میت در آن موقعیت سخت و حساس ندارند. حال آنکه مستحب است هنگام خاک کردن، دو بار میت را نزدیک قبر بر زمین گذاشته و دقایقی صبر کنند و در دفن میت شتاب نداشته باشند. چون وقتی جسم وارد قبر می‌شود، روح ترس و هراس فراوانی دارد. کمی صبر، موجب می‌شود تا روح از دنیا رفته، خود را با شرایط جدید وفق دهد و راحت تر بر این هراس غلبه کند.
3. پس از خاکسپاری میت را تنها نگذارید
پس از خاکسپاری، نباید بلافاصله میت را تنها گذاشت. زیرا هنوز دنیای جدید را نمی‌شناسد و از آن می‌ترسد. ولی متاسفانه صاحبان عزا به فکر پذیرایی از تشییع‌کنندگان هستند و میت را در آن شرایط سخت به حال خود رها میکنند. در حالی که پس از دفن تا مدتی ولو زمانی کوتاه باید عده‌ای کنار قبر مانده و برای آمرزش او قرآن و دعا خوانده شود و با تلقین دوباره، در جواب دادن به سوالات نکیر و منکر به او کمک کنید. کسی که جسمش می‌سوزد یا در دریا غرق می‌شود هم شب اول قبر، عذاب قبر و سوال قبر خواهد داشت.
8 واقعیت از وحشت قبر را در سنگ هرات بخوانید.
4. دیدار با اولین فرشته پس از مرگ
بارها به اشتباه شنیده‌اید که در شب اول قبر اولین فرشته‌هایی که به نزد میت می‌آیند؛ نکیر و منکر هستند، ولی «رومان» اولین فرشته‌ای است که پس از دفن، میت با او ملاقات میکند. امام سجاد (علیه‌السلام) در صحیفه سجادیه (وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُورِ؛ رومان آزمایش کننده مردگان در گور) به این فرشته مقرب الهی درود فرستاده است. او اعمال فرد را جمع‌آوری و دسته‌بندی کرده و تشکیل پرونده می‌دهد. «رومان» پس از بررسی اعمال، به نکیر و منکر می‌گوید که با میت مدارا کنند و یا او را به سزای اعمالش برسانند.
پس از دفن مرده، اولین فرشته‌ای که در قبر بر او وارد می‌شود «مَلَک رومان» است.[نیازمند منبع] امام سجاد(ع) در دعای سوم صحیفه سجادیه بر این فرشته درود می‌فرستد.[۳] کار این ملک، شمارش و جمع بندی اعمال فرد و تشکیل پرونده‌ای برای اوست که نامه عمل او به حساب می‌آید. این نامه که جنس و کیفیت آن برای ما ناشناخته است تا قیامت با او خواهد بود. در قیامت همین نامه را می‌گشایند و محاسبه او بر اساس همین پرونده است.[۴]
همین فرشته مطابق اعمال فرد، به فرشتگان بعدی سفارش به سخت‌گیری یا رفق و مدارا با میت میکند.[
5. مرحله سوال و جواب در شب اول قبر
دو فرشته به نام‌های نکیر و منکر، مامور پرسیدن سوالات از میت هستند. آنها در سمت چپ و راست میت قرار می‌گیرند. اگر میت گنهکار باشد، این دو فرشته با چهره وحشتناک و کریه پدیدار می‌شوند و قبر را با شراره‌های آتش پر کرده و میت را عذاب خواهند داد. اما اگر میت فردی با ایمان و نیکوکار باشد، این دو فرشته با چهره‌هایی زیبا به نام «بشیر» و «مبشر» به حضور میت آمده و سوالاتی از او خواهند پرسید. متوفی نیز با لطف و عنایت خدای مهربان، پاسخ داده و درهای بهشت و نعمتهای الهی به روی او باز خواهد شد.
سؤالات نکیر و منکر از مهمترین حوادث شب اول قبر است.[نیازمند منبع] این فرشتگان پس از فرشته‌ای به نام رومان وارد قبر می‌شوند. یکی در جانب راست و دیگری در جانب چپ متوفی قرار می‌گیرد و سؤالاتی از او می‌پرسند. چنانچه فرد کافر یا گناهکار باشد آن دو فرشته با چهره‌هایی وحشتناک بر او ظاهر می‌شوند و او را عذاب میکنند و قبر پر از آتش خواهد شد در این صورت این دو فرشته «نَکیر و مُنکَر» خوانده می‌شوند.[نیازمند منبع] اگر فرد با ایمانی باشد، با کمک و لطف اولیاء الهی می‌تواند پاسخ سؤالات را بدهد و آن دو فرشته با چهره‌هایی زیبا به او بشارت بهشت و قبر او را با نعمتهای الهی گسترش می‌دهند. در این حالت این دو فرشته «بَشیر و مُبَشِّر» نام دارند.[نیازمند منبع][یادداشت ۲]
بنابر روایات، در این شب، از ایمان شخص متوفی پرسیده می‌شود و این که آیا به خدا و پیامبرش ایمان دارد و چه کسی را به عنوان پیشوا و امام خود برگزیده است:[یادداشت ۳] در روایات دیگر، سؤالات بیشتری بیان شده است.[نیازمند منبع]
بر اساس برخی روایات، سؤال و جواب شب اول قبر عمومی است و همه انسانها را در برمی‌گیرد. برخی عالمان از این عمومیت دو مورد را استثنا کرده‌اند: کسانی مانند پیامبران و امامان، و کسانی که شرایط سؤال کردن در آنها وجود ندارد مانند کودکان و دیوانگان. علامه مجلسی با اشاره به عدم وجود روایت صریحی در این باره، معتقد است بهترین کار عدم اظهار نظر در این مسئله است.
به نزدیکان میت سفارش شده است که پس از خاکسپاری، میت را تنها نگذارند و با تلقین به او، در پاسخ دادن به سؤالات نکیر و منکر یاری‌اش کنند.[۸] علاوه بر اعمال و صدقات و نماز[یادداشت ۴] و روزه خود شخص، برخی اعمال مانند نماز هدیه و نماز لیلة الدفن از طرف بازماندگان نیز در برطرف شدن یا کاهش سختی‌های قبر مؤثر است.[نیازمند منبع]
6. اهمیت صدقه دادن در شب اول قبر
پس از دفن میت اقوام و بستگان همگی به فکر خواندن نماز وحشت یا نماز شب اول قبر هستند. البته این کار بسیار پسندیده است، اما بر اساس فرمایش پیامبر اکرم (ص) باید برای میت صدقه داد تا عذاب الهی از او برداشته و یا تخفیف داده شود. رسول اکرم (ص) می‌فرماید: برای میت سخت‌ترین ساعات، شب اول قبر است. برای آسان شدن شب اول، در حقش صدقه دهید و اگر قدرت صدقه دادن ندارید دو رکعت نماز وحشت بخوانید؛ که در همان وقت خداوند هزار فرشته، به سوی قبرش می‌فرستد و تا روز قیامت تنگی قبر را از او می‌گیرند؛ و به شخص نمازگزار تا عمر دارد پاداش می‌بخشد و وی را چهل مرتبه بالا می‌برد.
رسول خدا (ص) تاکید دارند که اگر توان صدقه دادن ندارید نماز وحشت بخوانید وگرنه الویت با اهدای صدقه به نیازمند است. البته اگر هر دو عمل هم انجام شود، ثواب بیشتری به متوفی می‌رسد.
7. شب اول قبر، چه وقت است؟
یک اشتباهی که مردم در آن غوطه‌ورند؛ تصورشان درباره شب اول قبر است که تصور میکنند زمانی رخ می‌دهد که هوا تاریک می‌شود. در صورتی که در برزخ شب و روز به این حالت که در دنیا حاکم است، وجود ندارد؛ و منظور این نیست که اگر فردی را صبح دفن کنند حتما ۱۰ یا ۱۲ ساعت باید بگذرد تا شب شود؛ بلکه به محض دفن شدن، و خروج روح از جسم، شب اول قبر آغاز شده و فرشتگان بازپرس به سراغ میت می‌آیند. بنابر این سفارش شده که پس از دفن میت کنار قبر بنشینید و برایش قرآن و دعا بخوانید تا شرایط سخت میت به برکت قرآن و ادعیه راحت شود. برای آسان شدن شب اول، در حقش صدقه دهید و اگر قدرت صدقه دادن ندارید دو رکعت نماز وحشت بخوانید.
8 واقعیت از وحشت قبر را در سنگ هرات بخوانید.
8. کسانی که در خاک دفن نمی‌شوند فشار قبر ندارند؟
سوالی مطرح می‌شود که آیا فشار قبر فقط برای کسانی است که در خاک دفن می‌شوند؟ برای اِعمال شب اول قبر به خاکسپاری متوفی نیاز نیست. هنگامی که روح از بدن جدا شود، میت وارد عالم برزخ می‌شود؛ بنابراین کسی که جسمش می‌سوزد یا در دریا غرق می‌شود هم شب اول قبر، عذاب قبر و سوال قبر خواهد داشت.
شیخ کلینی نقل میکند: در زمان امام صادق (علیه‌السلام) شخصی به دار مجازات آویخته شده بود. یونس بن عمار پس از مشاهده آن از امام پرسید آیا شخصی که اعدام شده نیز در معرض عذاب و فشار قبر قرار می‌گیرد؟ حضرت پاسخ دادند: بله. خداوند توانا به هوا فرمان می‌دهد که او را در فشار خود بگیرد.
پس هر کس به هر نوعی که بمیرد، اگر سزاوار فشار قبر باشد، این فشار بواسطه هوا، آب دریا، زمین و هر چیز دیگری بر او وارد می‌شود.
نماز شب اول قبر یا لیله الدفن | نماز وحشت را چگونه بخوانیم؟
نماز وحشت (صلاه الوحشه) نماز مستحبی است که به آن نماز هدیه (صلاه الهدیه)، نماز شب دفن (لیله الدفن) و نماز شب اول قبر نیز می گویند.
به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر انس ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور میکند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.
نماز شب اول قبر را به چه صورت بخوانیم؟
مستحبّ است در شب اوّل قبر ، به یکی از صورت های زیر دو رکعت نماز وحشت براى میّت بخوانند :
کیفتی برای نماز است که مختص به اولی شب فوت است (اگرچه دفن نشده باشد) در رکعت اول یک مرتبه سوره حمد و دو مرتبه سوره توحید (قل هو اللَّه) و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره تکاثر را خوانده و بعد از سلام نماز بگوید: « اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را بگوید)»
در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه آیه الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه سوره قدر بخواند، و بعد از سلام نماز بگوید: « اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمدٍ وَ آلِ مُحمدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلی قَبرِ فلان بن فلان». (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)
درباره چگونگى خواندن نماز وحشت قبر تعبیراتی در کلمات فقها وجود دارد:
در رکعت اول سوره حمد و سپس آیه الکرسى است و خواندن از «الله لا اله الا هو» تا «و هو العلی العظیم» کافی است. (بدون سوره توحید) و در رکعت دوم سوره حمد و سپس ۱۰ مرتبه سوره قدر «انا انزلناه» خوانده می‌شود و وقتى نماز تمام شد، چنین گفته می‌شود: «اللهم صل على محمد و آل محمد وَ ابعَث ثوابَها الى قَبرِ فُلان» و به جاى کلمه فلان، نام میت را می‌برد.
8 واقعیت از وحشت قبر را در سنگ هرات بخوانید.
احادیثی در مورد نماز وحشت
برادر و خواهر! نماز وحشت هدیه ای است از شما به کسی که از دنیا رفته است، این نماز را برای آشنایان بخوانید تا دیگرا ن هم برای شما بخوانند.
پیامبر(ص) درباره ثواب خواندن این نماز فرمود:
«بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر نمی‌گذرد. پس بر مردگان خود رحم کنید و برایشان صدقه دهید و اگر نتوانستید، دو رکعت نماز برای شخص درگذشته بخوانید. پس همان لحظه حق تعالی هزار فرشته به سوی قبر او می‌فرستد که با هر فرشته جامه‌ای و حلّه‌ای است، و تنگی قبر او را تا روز نفخ صور وسعت می‌دهد و به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع میکند، حسنه عطا میکند و او را چهل درجه بالا می‌برد.»
امام صادق ـ علیه السّلام ـ هر شب برای فرزندش و در هر روز برای پدر و مادر خود دو رکعت نماز می گزارد، در رکعت اول سوره ی قدر و در رکعت دوم سوره ی کوثر می خواندند.
احکام نماز شب اول قبر
نماز وحشت واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط می‌شود. نماز مستحبی است که هر فردی می‌تواند آن‌را خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.
نماز وحشت را در هر موقع از شب اوّل قبر مى شود خواند (از اول شب تا صبح) ولى بهترین وقت آن بعد از نماز عشا است.
نماز وحشت میّتی که به هر دلیل دفن او تأخیر بیفتد، مثلا اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند، باید تا شب اول قبر او به تاخیر بیندازند.
اگر نماز لیله الدفن را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است.
نماز وحشت را نمی توان به جماعت خواند.
یک شخص نمی تواند چند نماز وحشت را برای یک میت بخواند.
یک نفر می‌تواند چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء ثواب به جا آورد.
هرگاه شخص نماز وحشت را سهواً به غیر کیفیتی که ذکر شد بجا آورد باید اعاده کند؛ اگر چه یک آیه از سوره قدر یا یک آیه از آیه الکرسی را فراموش کرده بود بخواند.
اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن
8 واقعیت از وحشت قبر را در سنگ هرات بخوانید.
محدث نوری در کتاب دارالسلام نقل میکند:
«استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. هیچ کس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت: من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آن گاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن یا نماز وحشت برای او بیان کردم.»
نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.
سنگ هرات شما را دعوت به دیدن ویدیو درباره وحشت قبر میکند:
https://www.aparat.com/result/%D9%88%D8%AD%D8%B4%D8%AA_%D9%82%D8%A8%D8%B1
همچنین در سنگ هرات با عنوان “60 ثانیه تا مرگ چه احساسی دارد؟” بخوانید.