4 حقیقتی درباره سنگهای قبر مطهر امام رضا(ع) که نمی دانستید را در سنگ هرات بخوانید.

سنگ قبر مطهر امام رضا (ع)

سنگ قبر مطهر امام رضا (ع) از اجزای مهم و درخور توجه میباشد. در مورد علت و نحوه تعویض سنگ های مرقد مطهر اطلاعات زیادی در دسترس نیست.

اولین و قدیمی ترین سنگ ،معروف به سنگ سابق، سنگی است از جنس سنگ مرمر صابونی که در سال516 (قرن6) هجری قمری با نهایت ظرافت حجاری شده است و با طول چهل سانتیمتر و عرض سی سانتیمتر و قطر شش سانتیمتر بر مرقد منور نصب بوده است.

4 حقیقتی درباره سنگهای قبر مطهر امام رضا(ع) که نمی دانستید – سنگ قبر اول امام رضا

سه کتیبه در حاشیه سنگ و کتیبه‌ای باریک به خط نسخ، قسمت محرابی را در بر گرفته همچنین بین قسمت فوقانی محرابی و کتیبه‌های حاشیه، به شاخ و برگ‌های اسلیمی مزین شده است.

کتیبه‌ی اول حاشیه از پایین گوشه‌ی سمت راست سنگ شروع و پس از گردش در سه طرف آن، به گوشه‌ی سمت چپش ختم و چنین خوانده می‌شود: «بسم الله الرحمن الرحیم. اللهم صل علی محمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین و علی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد و علی و الحسن و القائم الحجه».

کتیبه‌ی دوم حاشیه، به موازات اولی قرار دارد و دربردارنده‌ی آیه‌ی 55 از سوره‌ی مائده است : «بسم الله الرحمن الرحیم اِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ».

و کتیبه‌ی سوم به خط نسخ، قسمت محرابی‌شکل متن را احاطه کرده و حاوی نام بانی بناست: «عمل عبدالله بن احمد قره».

در وسط سنگ نوشته شده: «الله اکبرهذا مقام الرضا (ع) اقبل علی صلواتک ولاتکن من الغافلین وشعبان سنه سته عشر وخمسماته (هجریه) ».

در حاشیه داخلی سنگ طی کتیبه‌ای نوشته شده است : «امر بعمارت مشهد الرضوی علی ابن موسی (ع) العبد المذنب الفقیر الی رحمة ابوالقاسم احمدبن احمد العلوی الحسینی تقبل منه. ».
احتمالا این سنگ در دوران ساختن صندوق نقره بر مرقد منور نصب شده بوده و در زمان صفویه که صندوق طلائی بر مرقد مطهر قرار دادند، برداشته شده است؛ درحال حاضر سنگ مزبور در گنجینه‌ی تاریخ حرم رضوی موزه‌ی آستان قدس رضوی، قابل مشاهده برای عموم دوست‌داران حضرت می باشد.

سنگ قبر دوم

4 حقیقتی درباره سنگهای قبر مطهر امام رضا(ع) که نمی دانستید

سنگ قبر سابق بدلیل آسیب‌هایی که به مرور زمان بر نمای سنگ قبر پدیدار شده بود تعویض گردید و جای خود را به دومین سنگ قبر مرقد امام رضا (ع) داد که به‌ ظاهر سنگی از جنس مونسار (مرمر سفید آهکی ) است.

بعد از آن بر مرقد منور بجای سنگ قبلی، سنگ مرمر خلج که حجارباشی، خادم زنجانی کشیک سوم آستانه، تقدیم نموده بود نصب شد؛ بر سنگ مزبور اشعار عربی‌ای که مرحوم آیت الله العظمی سید صدرالدین مجتهد در زمان تعمیر قبر مقدس حضرت و نصب صندوق در مشهد سرودند حک شده است :
مرقد قد حباه الا لاه/ علی طاول الفرقدا
عند الممکنات غدت/ خضعا خشعا سجدا
شادهه الله قبلا و فی/ الظاهر الیوم قد شیدا
مصراع آخر شعر بحساب ابجد 1351 می شود که سال قمری هجری آن سال و منطبق با سال 1311 خورشیدی است که مرقد منور تجدید بنا و سنگ نصب شده است.

سنگ قبر فعلی

سومین سنگ در زمان رهبری آیت الله خامنه ای همزمان با تعویض و نصب ضریح پنجم در سال 1379ـ در حرم مطهر ، درون ضریح بر مرقد امام رضا(ع) نصب  شد که جنس آن مرمر بسیار مرغوب از معدن توران پشت یزد است.

این سنگ سبز رنگ، ابعاد حدودی 10 در 20 در قطر یک متر و وزن 3600 کیلوگرم را داراست.

4 حقیقتی درباره سنگهای قبر مطهر امام رضا(ع) که نمی دانستید

سنگ پیشین مضجع شریف امام رضا (ع) به واسطه‌ی قدمت و آسیب‌دیدگی ، همزمان با تعویض و نصب ضریح جدید در حضور مقام معظم رهبری تعویض و سنگ جدید با محتوای الهام بخش هنری و آیات الهی بر مضجع نورانی امام(ع) نصب شد .
بر سطح این سنگ جدید ، علاوه بر واژگان مقدس و الهام بخش، تاریخ ولادت و شهادت امام هشتم(ع) نیز نقش بسته است که در ادامه به برخی از آنان اشارتی خواهیم داشت؛
این سنگ جدید دارای کتیبه‌ای زیبا با متن زیر است:

«هذا هو المرقد الشریف للامام التقی النقی الصدیق الشهید ، وارث الانبیاء والمرسلین ، ثامن الائمه المعصومین من اهل بیت رسول رب العالمین ، حجه الله علی الخلق اجمعین ، سیدنا و مولانا ابی الحسن الرضا علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین.

ولد بالمدینه فی الحادی عشر من ذی القعده عام 148 و استشهد بطوس فی آخر صفر سنه 203 من الهجره النبویه و قد جدّد هذا المضجع المطهر عام 1418 هـ .ق».

ترجمه کتیبه : «این مرقد شریف امام پرهیزگار ، پاک ، راستگو ، شهید و وارث پیامبران و فرستادگان پروردگار ، هشتمین فرد از امامان معصوم اهل بیت پیامبر خدای جهانیان ، حجت خدا بر تمام موجودات عالم ، آقا و مولای ما ابوالحسن رضا ، علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب(ع) ، که سلام و درود خداوند بر تمام آنان باد .
در روز 11 ذی العقده سال 148 هـ .ق در مدینه متولد و در آخر ماه صفر سال 203 از هجرت پیامبر ، در شهر توس شهید شد و این مرقد مطهر در سال 1418 هـ .ق بازسازی شد».

صلوات امام رضا (ع)

علاوه بر این ، آیاتی از قرآن مجید را که زینت ‌بخش سنگ قبر مطهر شده است در سنگ هرات بخوانید

• بالای سر مبارک به آیات 27 تا 30 سوره فجر مزین شده است : یا ایتها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی (اي روح آرام يافته، به سوي پروردگارت بازگرد در حالي كه هم تو از او خوشنودي و هم او از تو خشنود است، پس در سلك بندگانم در‌آي، و در بهشتم وارد شو.)
• پیش روی مبارک به بخشی از آیه 33 سوره مبارکه احزاب مزین شده است : انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل بیت و یطهرکم تطهیراً (خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.)
• پشت سر مبارک مزین شده به آیات 130 تا 132 سوره مبارکه صافات : سلام علی آل یاسین انا کذلک نجزی المحسنین انه من عبادنا المؤمنین (سلام و درود بر الياس. ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم. همانا او از بندگان مؤمن ماست.)
• پایین پای مبارک نیز مزین شده آیه 59 سوره مبارکه‌ی نساء : یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم (ای کسانی که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را واطاعت کنید پیغمبر واولی الامر از خودتان را)

و در نهایت در زیر خط ‌‌های کتیبه نوشته شده است :
سلام علی آل طه و یس/ سلام علی آل خیر النبیین
سلام علی روضه حل فیها/  امام یباهی به الملک و الدین

در سنگ هرات با عنوان “از شگفتی های سنگ مرمر چه میدانید؟” درباره علت انتخاب این سنگ برای سنگ مزار شریف امام رضا بیشتر بدانید.

جزیی تر بدانید : https://qom.farhang.gov.ir/