آثار دنیوی و اخروی گناه؛ در این نوشتار به بیان پیامدهای گناه می‌پردازیم. با سنگ هرات همراه باشید.
مقدمه
اغلب بدبختي‌هايي که دامن‌گير افراد يک جامعه ميشود به خاطر آلودگي به گناه و معصيت است . ملل و اقوام زیادی در طول تاریخ بوده‌اند که به کلي ساقط شده و از بين رفته انـد و در تـاريخ جز اسمي از آنها باقي نمانده است که همه‌ی این‌ها به دلیل آلوده شدن به گناه و نادرستي بوده است .
گناه يعني مخالفت با قوانين الهي و پيروي بدون قيد و شرط از تمايلات نفساني. پيروي از تمايلات نفساني که بر خلاف قـوانين تـکويني، بهداشتي و اجتماعي است و در نظر قانون گذار اسلام ممنوع باشد.
ولي بايد به اين نکته توجه داشت که گناه ، صرف نظر از خطراتي که براي نظم عمومي و جهات فردي دارد، اصولا بزرگ ترين عـامل انـحطاط و سـقوط انسانيت است .
مردم گناهکار هـرگز از مـزاياي افـتخار آميز بشريت و تکامل انساني برخوردار نيستند. زيرا گناه حجاب نورانيت دل وصفاي باطن است .
انسان گناهکار قبل از آن که به جامعه و يا شخص خود آسـيب بـزند، شـخصيت خود را ساقط ميکند و انسانيت خود را ميکُشد. کسي کـه عـاشق فضائل انساني وآزاد مردي است ، بايد از پليدي گناه پاک و منزه باشد.
پيامـدهاي دنيوي گناه
در ادامه‌ی مطلب آثار دنیوی و اخروی گناه، به بیان پیامدهای دنیوی گناه می‌پردازیم. با سنگ هرات همراه باشید.
ارتکاب گناه ، پيامدهايي در زنـدگي انـسان دارد که در ذيل بـه آنـها اشـاره ميشود.
1) آسيب و اندوه و بـلا
از جمله آثار گناه اين است که انسان را در بلاها و گرفتاريها مياندازد. در دعاي کميل ميخوانيم «اللهُمَّ اغْفِرْ ليَ الذُّنـوبَ اَّلتـِيُ تنْزِلُ اْلبَلاء». يعني خدايا آن گناهاني را کـه بـاعث نـزول بـلا مـيشود را براي من بـبخش . بـلا چندين معنا دارد: آزمايش ، نعمت ، نقمت و به معناي درد، رنج ، اندوه و گرفتاري نيز هست.
کتب تاريخی شاهد انسان هايي بوده اند که به خاطر چند روز خوش گذراني و هواپرستي، تا آخر عمر پشيماني در خود احساس ميکردند، و به خـاطر پيروي از هواي نفس تبديل به موجودي پست و زبون شدند و تمام استعدادهاي روحي و معنوي خويش را از دست دادند.
پس گناه يکي از علت هاي نازل شدن بلا است ، يعني انسان گناهاني مرتکب ميشود کـه بـر اثر آن در آتش بلا و سختي ميافتد. آيات و روايات در اين مورد زياد است . خداوند در قرآن ميفرمايد: {وَ ما أَصاَبکُمْ مِنْ مُصيبَۀٍ فَبِما کَسَبَتْ أَيْديکُمْ وَ يعْفُوا عَنْ کَثيرٍ} و هر گونه مصيبتي به شما برسد به سـبب دسـتاورد خود شماست ، و خدا از بسياري در ميگذرد.
آري! خدا به هر چيزي تواناست و آنچه از رنج و مصيبت به شما ميرسد، همه از دست اعمال زشت خود شماست در صـورتي کـه خدا بسياري از اعمال بد را عـفو مـيکند.
2)کوتاه شدن عمر انسان
يکي از مقدرات حتمي ما مرگ است که هيچ گريزي از آن نيست و هر کـس خواه ناخواه عمرش به سر ميرسد و شربت مرگ را خواهد چشيد {کُلُّ نفْسٍ ذاِئقَۀُ اْلمَوْت ِ}
گناه يکي از عواملي است که عمر انسان را کوتاه ميکند و در نتيجه انسان از توفيقات و طاعات محروم ميگردد. احـاديث و روايات در اين زمـينه آنقدر بسيار است که جاي هيچ شک و شبهه اي نمي‌ماند.
حديثي از امام صادق (عليه السلام ) داریم که ميفرمايد: تعداد کساني که به واسطه گناهان ميميرند بيش از کساني است که به عمر طـبيعي از اين جـهان ميروند.
يکي از معتقدات ما شيعيان مسئله بداء است و اين کـه خـداي تعالي براي هر انساني دو اجل قرار داده. يکي اجل حتمي که با فرا رسيدن آن مرگ قطعي است و هيچ چيزي نميتواند جلوي آن را بگيرد. و ديگري اجل غير حتمي و به اصطلاح ، موقوف و مـعلق کـه بـا کارهاي نيک و صدقه و دعا و امـثال آن رفـع مـيشود.
گناه کردن سبب ميشود اجل غير حتمي ـ که خود از مـظاهر قـضا و قـدر است ـ باعث تغيير و تبديل سرنوشت و زيادي يا کمي عمر شود. جاي تـعجبي ندارد زيرا در اين جهان ، ارتباط ميان امور مادي و معنوي وجود دارد که کم و بيش علم بشر به برخي از آن ها دست يافـته اسـت.
گناهاني که عمر را کوتاه ميکند طبق احاديث ائمه قـطع رحـم ، قـسم دروغ ، زنا، سد راه مسلمانان کردن ، آزار و اذيت پدر و مادر ميباشند.
آثار دنیوی و اخروی گناه
3)فقر و دگرگوني نعمت ها
دچار شدن به فقر و نابودي نعمت ها، و رزق و روزي، يکي ديگـر از آثـار گناهان است که ممکن است گريبان گير انسان شود.
امام باقر (عليه السـلام ) مـيفرمايد: بـنده مرتکب گناهي ميشود و روزي از او بر کنار ميشود. يا در حديثي اميرمؤمنان (عليه السلام ) ميفرمايند: خداوند آسايش و راحـتي هـيچ مردمي را نميگيرد مگر به علت گناهاني که مرتکب شده اند وخداوند هرگز بـه بـندگان خـود ستم نمي کند.
4)عـدم پذيرش دعـا
رسول اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم ) در اين باره فرموده اند: دعا مغز عبادت است . يعني ارزش عبادت و بندگي خدا به دعا است . يا در قرآن کريم آمده است :{ادْعُوني أَسْتَجِبْ لکـُم } مرا بخوانيد تا شما را اجابت کنم . همچنين دعا سلاح مومن است و باعث آرامش خاطر و تقويت روح ميشود.
هر چيزي تا شرايط آن محقق نشود وجود خارجي پيدا نميکند. دعا هم شرايطي دارد کـه تـا آن شرايط وجود پيدا نکند به استجابت نميرسد.
حال يک سوال مطرح ميشود که چرا دعاها گاهي مستجاب نميشود؟! در جواب اين سوال بايد گفت : تنها چيزي که در زندگي انسان ميتواند به او آرامش خاطر دهـد، تـوجه و ارتباط با خدا، و دعا بـه درگـاه اوست ، و با قطع اين ارتباط ، زندگي انسان مبدل به يک زندگي جهنمي خواهد شد.
بر طبق احاديث و رواياتي که از ائمه بزرگوار به ما رسيده ، از عوامل مـوثر و خـطرناکي که ميتواند اين نعمت بـزرگ را از دسـت ما بگيرد و ريشه ارتباط ما را با خدا قطع کند و توفيق دعا را از ما سلب کند «گناه » است .
پیامدهای اخروي گناه
در ادامه‌ی مطلب آثار دنیوی و اخروی گناه، به بیان پیامدهای اخروی گناه می‌پردازیم. با سنگ هرات همراه باشید.
گناه کردن ، علاوه بـر پيامـدهاي دنـيوي، يک سري پيامدهايي نيز در عالم آخرت دارد که در ذيل به برخي از آنها اشاره ميشود.
1) محروم شدن از رحـمت الهـي
خداوند بخشاينده گناهان است . همه بندگان جز معصومين (عليهم السلام ) کم يا زياد دچـار خـطا و گـناه ميشوند. بنده اي که پس از گناه استغفار کند آمرزيده ميشود ولي آن که بر گناه خود اصرار ميکند خـود را از آمـرزش الهـي محروم ميسازد.
امام صادق (عليه السلام ) فرمودند: کسي که آهنگ گناهي کرد بايد از آن خودداري کـند، زيرا بـسا که بنده گناهي کند و پروردگـار او را بـبيند و بگويد: قـسم بـه شـکوه و جلالم که پس از اين ديگر تو را نيامرزم.
آثار دنیوی و اخروی گناه
2)عذاب الهي
فرمان هاي خداوند محدوده هاي مجاز را از قلمروهاي ممنوع جدا مـيکنند و راه رسـيدن به کمال واقعي را نشان ميدهند. کـسي که در قلمروهاي ممنوع گـام مـيگذارد، گناهکار است و مهم ترين نـتيجه اي کـه از کار خود ميگيرد، محروميت از کمال انساني و قرب الهي است .
در کتاب و سنت سخنان بـسياري دربـاره آثار اخروي گناهان آمده اسـت . در قـرآن کـريم اطاعت و عصيان در بـرابر هـم قرار دارند و آثار کـاملا مـتفاوت آنها بيان شده است .
گناه موجب استحقاق کيفر الهي است . وعده هاي عذاب و کـيفر گـناهکاران در قرآن و احاديث بسيار است که مـا بـه ذکر نمونه‌ای از آن بـسنده ميکنيم.
{وَ مَنْ جاءِ بالسَّيئَۀِ فَکُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تجْزَوْنَ إِلاَّ ما کُنْتُمْ تعْمَلُون َ} و هر کس بدي به ميان آورَد، در آتش دوزخ سرنگون شود. آيا جز آنچه ميکرديد سزا داده ميشويد؟
3)حبط و باطل شدن اعـمال نـيک انسان
حبط ، باطل شدن عمل و از اثر افتادن آن است . اخبار و آيات فراواني دلالت دارد به اينکه تعدادي از گناهان باعث سقوط برخي از طاعات و اعمال نيک ما ميگردد.
همچنان که بذري در زمين پاشيده ميشود و محصول هـم مـيدهد و يک مرتبه آفـتي ميآيد و آن را نابود ميسازد، اعمال انسان هم چنين است . يعني گاهي انسان کارهاي نيک فراواني انجام ميدهد. امـا با يک يا چند گناه همه آنها را نابود و ساقط و بياثر ميسازد. در روايت است کـه رسـول خـدا (صلي الله عليه و آله ) فرمودند هر کس روزي چند مرتبه سبحان الله بگويد خداوند براي هر يک سبحان الله درختي در بهشت براي او قـرار مـيدهد. يکي از اصحاب عرض کرد يا رسول الله ! پس درخت هاي ما در بهشت زياد است . پيغمبر فرمود: آري، امـا بـترسيد از اين کـه يک مرتبه آتشي بفرستيد و همه آن ها را بسوزانيد.
نتيجه گـيري:
با توجه به بيانات پيش ، نتيجه ميگيريم که خداوند حکيم ما را براي عبوديت ميخواهد و وظيفه ما هم غـير اين نـيست ولي بـا اين حال يک سري عصيان هايي از جانب انسان پيش ميآيد که خداوند مجبور مـيشود مـا را محدود و مجازات کند تا دست به خطا نزنيم و به همين خاطر اگر ما مرتکب گناه شـويم اثـر آن را مـيبينيم و بعضي نعمتهايي که براي ماست تا به خوبي از آنها استفاده کنيم سـلب تـوفيق اسـتفاده از آنها پيدا ميکنيم و آنها را از دست ميدهيم . از جمله ضررهايي که ميبينيم : آسيب و اندوه و بلا، کوتاه شـدن زنـدگي انـسان ، فقر و دگرگوني نعمت ها، کم شدن يا نيامدن باران ، عدم پذيرش دعا و ترس از مرگ است . عـلاوه بـر اين گناه کردن پيامدهاي اخروي نيز دارد، از جمله : محروم شدن از رحمت الهي، عذاب الهي و بـاطل شـدن اعـمال نيک انسان .
با ذکر کلامي از امام سجاد (عليه السلام ) اين نوشتار را به پايان ميبريم :«خدايا! بـارالها! اگـر گناه و غفلت ، استعداد لقاي تو را در وجودم به خواب برده ، شناخت و معرفت و کرامت و بـخششت هـر لحـظه بر ديواره تن خسته ام آونگ ميشود».
بیشتر بدانید:
https://fa.wikishia.net/view/%D8%A2%D8%AF%D9%85_(%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1)
همچنین در سنگ هرات با عنوان “تکامل معنوی روح بعد از مرگ” بخوانید.