در این نوشتار از سنگ هرات، با جایگاه و آثار انفاق از دیدگاه قرآن کریم آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

مقدمه

در تمام جوامع انسانی وقوع حوادث طبیعی چون سیل، آتش‌سوزی و بروز مشکلات غیرارادی چون بیماری‌ها، تصادفات و پدیده‌هایی از این دست باعث می‌شود گروهی از افراد نتوانند نیازهای زندگی خود و خانواده‌شان را تأمین کنند. از جمله راه‌هایی که دین اسلام برای حل این مشکل به آن توصیه کرده است، انفاق می‌باشد. مسلمانان وظیفه دارند در مواقع خطر و بروز حوادث به یاری همنوعان خویش بشتابند و آن‌ها را در برخورد با مشکلات تنها نگذارند.

صدقه دادن وسیله‌ی مهمی برای کسب روزی و زمینه‌ساز رسیدن به آن است. زیرا انفاقی که در راه خدا باشد، نه تنها گم نمی‌شود بلکه خداوند جایگزین کننده و پرکننده‌ی آن است و یا دردنیا به واسطه افزایش نعمت‌ها و یا در آخرت با ثوابی که به واسطه‌ی آن برای بنده‌اش ذخیره می‌کند وعده می‌دهد.

دین اسالم اهمیّت زیادی برای انفاق قائل شده است و بدین منظور آیات و روایات بسیاری در ستایش فضیلت این عمل وارد گردیده است. انفاق عمل صالحی است که اگر مطابق دستور قرآن کریم انجام پذیرد، جامعه اسلامی را به عنوان سیمایی مطلوب برای امت خود قلمداد نموده و باعث درونی شدن هرچه بهتر فرهنگ و ارزش‌های اقتصادی اسلام در نهاد افراد می‌گردد. به همین جهت اسلام مردم را به بخشندگی برمی‌انگیزد و قرآن و احادیث، مردم را به سوی انفاق تشویق کرده و بخشندگی را جزو اخلاق نیکو و رفتار نشاط‌انگیز به شمار می‌آورند.

جایگاه و آثار انفاق از دیدگاه قرآن کریم

مفهوم و معناي انفاق

در ادامه‌ی مطلب جایگاه و آثار انفاق از دیدگاه قرآن کریم، به بررسی معنا و مفهوم انفاق می‌پردازیم. با سنگ هرات همراه باشید.

انفاق در فرهنگ لغت به معنای نفقه دادن، خرج کردن و بخشیدن مال به کسی است. همچنین برای انفاق معانی متعددی ذکر شده است از جمله: 1 -پر کردن شکاف 2 -مصرف کردن انباشته 3 -از بین بردن فقر و نیازمندی.

گاهی برای شخصی یا جامعه‌ای حوادثی اتفاق می‌افتد. این پیشامدها مخصوص زمان خاصی نبوده و به طور ناگهانی رخ می‌دهند. برای مثال ممکن است جنگی به وقوع بپیوندد، سیلی به راه بیفتد و… که بر اثر آن دسترنج سالها تلاش و کوشش بر باد برود و قلب‌هایی شکسته و دستانی تهی و انسان‌هایی داغدیده بر جای بمانند. اکنون چه باید کرد؟ قطعاً شرع و وجدان، بی‌تفاوتی نسبت به اینگونه افراد و رها کردن آنها به حال خود را نمی‌پسندند. واضح است که چنین مسائلی را باید جبران کرد. اما چگونه؟ نظر اسلام در این زمینه انفاق است. مفهوم انفاق پرکردن شکاف است. همچنین انفاق در معنای پرداختن بخشی از آنچه خدا به انسان روزی کرده است در راه خدا، کاربرد دارد. به نظر می‌رسد با انفاق، مردم باایمان باید گودالهای فقر جامعه را پر کنند و منافذ خطرهای اقتصادی را از میان بردارند تا جامعه اسلامی گرفتار تکاثر، کثرت‌طلبی و مال‌اندوزی نشود و بحران اقتصادی پدید نیایند.

وسعت انفاق و موارد شمول آن

انفاق و گذشت، با هدف سازندگی و همبستگی و با انگیزه شناخت و عشق ورزیدن به هم‌نوعان، به گستردگی‌هایی می‌رسد. اغلب ما خیال می‌کنیم این که چیزی نداریم، به این معنی است که تکلیفی هم نداریم. در حالی که انفاق نه به ثروت، بلکه به توانایی‌های ما بستگی دارد: از تو سؤال می‌کنند که چه چیزی را انفاق کنند؟ بگو: هر خیر و نیکی ( هر نوع سرمایه سودمند مادی و معنوی) که انفاق می‌کنید، باید برای پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد و هر کار خیری که انجام دهید، خداوند از آن آگاه است(الزومی ندارد تظاهر کنید زیرا او میداند) این آیه به روشنی بیان می‌کند هر نوع کار، مال، خدمات و سرمایه‌ی مفید و حتی امور معنوی همچون علم را می‌توان انفاق کرد.

انفاق یك مفهدوم استانداردی و قالبی نیست کن در همه شرایط با پرداخت چند ریال و یا چند تومان تحقق یابد. زیرا انفاق در مواضع مختلف شرایط و مفاهیم گوناگونی دارد. قرآن کریم مواضع انفاق را به چهار دسته‌ی کلی تقسیم نموده است. 1 -مال، 2 -عفو، 3 -خیر، 4 -میراث. پس گاهی نشر علم انفاق است، زمانی تقدیم جان انفاق است، مواقعی عفو موقع نجات یک دردمند و گرسنه انفاق است و گاهی هم تسلیت بخشیدن به یك روح گرفتار.

برای صحت انفاق و رعایت مواضع آن باید کیفیت انفاق را شناخت و موقعیت‌های گوناگونش را به خوبی دریافت. اینجاست که به خوبی فلسفه‌ی انفاق در اسلام مشخص می‌گردد. در قرآن موردهای متعددی از زمینه‌هایی که می‌توان آن‌ها را در راه خدا انفاق کرد، ذکر شده است. از جمله: انفاق از آنچه خدا روزی انسان کرده است، از چیزهای پاکی کن به دست می‌آوریم، از آنچه که خدا برای انسان‌ها از زمین خارج کرده است و از آنچه که انسان‌ها دوست دارند.

جایگاه و آثار انفاق از دیدگاه قرآن کریم

آیات مربوط به اهمیت و جایگاه انفاق و در قرآن کریم

در قرآن کریم به انفاق توجه شده و به شکل‌های مختلف مورد تأکید واقع شده است. در بعضی آیات، انفاق پس از ایمان آوردن و برپاداشتن نماز آورده شده است و سفارش شده که در راه خدا انفاق کنید و خود را با دست خود به هلاکت میفکنید. همچنین در آیاتی دیگر بیان شده از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق کنید پیش از آنکه روزی فرا رسد کن در آن نه داد و ستدی است و نه دوستی و نه شفاعتی. در بعضی آیات نیز تأکید شده است که باید در اموال برای سائل و محروم حقی معین شود .همچنین توجه داده شده است که کسانی که ایمان آورده و انفاق کرده باشند، پاداش بزرگی خواهند داشت. در آیات دیگری نیز سفارش شده که از آنچه روزی شما گردانیده‌ایم انفاق کنید پیش از آنکه یکی از شما را مرگ فرا رسد و بگوید پروردگارا چرا
تا مدتی بیشتر [اجل] مرا به تأخیر نینداختی تا صدقه دهم و از نیکوکاران باشم.

آیات مربوط به شرایط و آداب انفاق از نظر قرآن کریم

در ادامه‌ی مطلب جایگاه و آثار انفاق از دیدگاه قرآن کریم، با آیاتی درباره‌ی شرایط و آداب انفاق آشنا می‌شویم. با سنگ هرات همراه باشید.
در مورد شرایط و آداب انفاق در قرآن کریم آیات متعددی وجود دارد و نکات متفاوتی بیان گردیده است. از جمله اینکه: نباید صدقه‌های خود را با منّت و آزار باطل کنیم. انفاق مدال نباید برای خودنمایی بین مردم باشد. از چیزهای پاکیزه‌ای کن به دست می‌آوریم باید انفاق کنیم. تنها برای طلب خشنودی و رضای خدا انفاق نماییم. اگر فاسق باشیم، چه با رغبت چه با بی‌میلی انفاق کنیم، هرگز پذیرفته نخواهد شد. انفاق در راه خدا را به دیده خسارتی [برای خدود] در نظر نگیریم بلکه باید به عنوان مایه تقرب به خداوند در نظر آید. در انفاق نه ولخرجی کنیم و نن تنگ بگیریم بلکه حد وسط را برگزینیم. گفتاری پسندیده (در برابر نیازمندان) و گذشت (از اصرار و تندی آندان) بهتر از صدقه‌ای است که آزاری به دنبال آن باشد.

جایگاه و آثار انفاق از دیدگاه قرآن کریم

آیات مربوط به آثار انفاق از منظر قرآن کریم

انفاق در راه خدا آثار و پیامدهای متفاوتی را برجای میگذارد که در آیات قرآن بیان شده است.قرآن کریم درباره نتیجه عمل کسانی کن در راه خدا انفاق می‌نمایند، می‌فرماید: [خدا] آنرا برای او
چند برابر می‌افزاید؛ پاداش آن به طور کامل به شما داده خواهد شد و ستمی بر شما نخواهد رفت؛ نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می‌شوند؛ گناهانتان را از شما می‌زدایم و شما را به باغ‌هایی که از زیر درختان آن نهرها روان است درمی‌آورم؛ فرجام خوش سرای باقی برای ایشان است؛ خدا بر شما ببخشاید؛ دو بار پاداش خواهند یافت؛ اینان همان رستگارانند؛ دل به تجارتی بسته‌اند که هرگز زوال نمی‌پذیرد؛ پاداش بزرگی خواهند داشت؛ [نتیجه‌اش را] برایشان دوچنددان گرداندد و آنان را پاداشی خوش باشد؛ ایشان را [پاداش] دو چندان گردد و اجری نیکو خواهند داشت؛ خدا به زودی پس از دشواری آسانی فراهم می‌کند؛ هرچقدر را انفاق کردید عوضش را او می‌دهد.

نتیجه گیري

در این نوشتار، انفاق از دیدگاه قرآن کریم در سه بعد: اهمیت و جایگاه انفاق و تأکید آن در قرآن کریم؛ شرایط و آداب انفاق از نظر قرآن کریم؛ و آثار انفاق از منظر قرآن کریم مورد بررسی قرار
گرفت. در قرآن کریم انفاق به شکل‌های مختلف مورد تأکید واقع شده است در بعضی آیات جایگاه انفاق پس از ایمان آوردن و برپاداشتن نماز قرار گرفته است که نشان از جایگاه ارزشمند انفاق در دین مبین اسلام دارد. انفاق در راه خدا مایه رستگاری است در مورد شرایط و آداب انفاق از نظر قرآن کریم می‌توان گفت که هر چیزی را می‌توان انفاق کرد و می‌توان آن‌ را به افراد مختلف از جمله به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مسکینان در راه مانده داد. همچنین اشاره شد که صدقه را نباید با منت و آزار باطل نماییم. توجه داشته باشیم که برای طلب خشنودی خدا باید انفاق نمود و برای ریا و نشان دادن به مردم نباید انفاق کرد. انفاق در راه خدا را به دیده خسارتی در نظر نگیریم. دریافتیم که انفاق آثار فراوان مادی و معنوی به همراه دارد. هر نذری که می‌کنیم، قطعاً خداوند آن را می‌داند. همچنین انفاق، خشنودی خدا و آمرزش گناهان و عاقبت به خیری و ورود به بهشت را در پی دارد.

بیشتر بدانید:

https://www.islamic-relief.org.uk/

همچنین در سنگ هرات با موضوع“خودکشی در نظر دین اسلام” بیشتر بخوانید.